Εγκυμοσύνη

Εγκυμοσύνη και Διατροφή

Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει αποδειχθεί ότι έχει μεγάλη σημασία τόσο για τη μέλλουσα μητέρα αλλά και για το ίδιο το έμβρυο και τη μετέπειτα ζωή του. Η αύξηση του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να γίνει προσεκτικά και ανάλογα με τον Δ.Μ.Σ (Δείκτης Μάζας Σώματος) που είχε η γυναίκα πριν την εγκυμοσύνη, όπως αναγράφεται πιο κάτω. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει η εγκυμονούσα ότι απαγορεύεται να χάσει θελημένα βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Συνιστώμενη ολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

  • Λιπαβαρή άτομα (Δ.Μ.Σ. < 19.8 kg/m²)12.5 – 18kg
    Ρυθμός αύξησης βάρους:
    1ο τρίμηνο: 2.25 kg
    2o & 3ο τρίμηνο: 0.5 kg/εβδ
  • Φυσιολογικό βάρος (Δ.Μ.Σ. 19.8 – 26.0 kg/m²)11.5 – 16kg
    Ρυθμός αύξησης βάρους:
    1ο τρίμηνο: 1.8 kg
    2o & 3ο τρίμηνο: 0.4 kg/εβδ
  • Υπέρβαρα άτομα (Δ.Μ.Σ. 26.0 – 29.0 kg/m²)7.0 kg – 11.5kg
    Ρυθμός αύξησης βάρους:
    1ο τρίμηνο: 0.9 kg
    2o & 3ο τρίμηνο: 0.3 kg/εβδ
  • Παχύσαρκα άτομα (Δ.Μ.Σ. >29kg/m²)7.0kg
  • Εγκυμοσύνη διδύμων (ανεξαρτήτως Δ.Μ.Σ.)16.0 – 20.0kg
  • Εγκυμοσύνη τριδύμων (ανεξαρτήτως Δ.Μ.Σ.)23kg

Δεν είναι ώρα για δίαιτα αδυνατίσματος

Η αύξηση βάρους, είναι φυσιολογική και σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να αδυνατίσετε!

Υπάρχουν εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις που ιατρικοί λόγοι μπορεί να επιβάλουν τη μείωση βάρους από μια εγκυμονούσα, σε διαφορετικές περιπτώσεις όμως, τόσο οι Ελληνικές όσο και διεθνείς διατροφικές συστάσεις, δε συστήνουν την απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι, μπορεί να υπάρξει συσχέτιση μεταξύ της μείωσης του βάρους της εγκυμονούσας με τη σωστή νευρολογική ανάπτυξη του εμβρύου.

Γιατί να διατηρήσεις έναν φυσιολογικό ρυθμό αύξησης βάρους;

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το περισσότερο βάρος αναμένεται να το αποκτήσετε κατά το 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το 5ο μήνα μια αύξηση έως 4-5 κιλών είναι δικαιολογημένη ενώ μετά το 5ο μήνα, οι σωματικές αλλαγές συμβαίνουν με πιο γρήγορους ρυθμούς.

Ο φυσιολογικός ρυθμός αύξησης βάρους, μπορεί να σας βοηθήσει με:

  • την καλύτερη διαχείριση του βάρους σας μετά την εγκυμοσύνη
  • την πιθανότητα να ευοδωθεί ο φυσιολογικός τοκετός
  • την επιτυχή έναρξη του θηλασμού
  • το μέγεθος του παιδιού κατά την εμβρυική του ηλικία
  • τη μείωση της πιθανότητα πρόωρου τοκετού
  • τη μείωση της πιθανότητας το νεογνό να εμφανίσει άσθμα, να αναπτύξει παχυσαρκία ή Σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας στο μέλλον

Τι μπορεί να τρώει μια έγκυος

Ποικιλία τροφών σε μικρά και τακτικά γεύματα ώστε το έμβρυο να παίρνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για την σωστή ανάπτυξη του.

Ψωμί, δημητριακά, φρυγανιές, μακαρόνια, ζυμαρικά, ρύζι, πουργούρι, πατάτες, δημητριακά προγεύματος

Οι τροφές αυτές πρέπει να αποτελούν τη βάση της διατροφής σας. Να προτιμάτε προϊόντα ολικής αλέσεως. Παρέχουν ενέργεια, απαραίτητες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες που καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα. Διαλέγετε δημητριακά προγεύματος εμπλουτισμένα με σίδηρο και φυλλικό οξύ.

Φρούτα και λαχανικά

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε β-καροτένιο (μια μορφή της βιταμίνης Α), βιταμίνες Β, βιταμίνη Γ και φυτικές ίνες. Τρώτε πάντα σαλάτα ή λαχανικά με το γεύμα σας. Τρώτε φρούτα ως νόστιμα σνακ ενδιάμεσα των γευμάτων σας. Συνολικά, να τρώτε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτα και λαχανικά την ημέρα, π.χ. 2-3 μερίδες λαχανικά και 2-3 μερίδες φρούτα την ημέρα.

Κρέας, πουλερικά, ψάρι, όσπρια, αυγά, ξηροί καρποί

Οι τροφές αυτές παρέχουν πρωτεΐνες για ενέργεια και ανάπτυξη, και τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία όπως είναι ο σίδηρος.
Διαλέγετε κρέας και πουλερικά χαμηλά σε λιπαρά και αφαιρείτε το ορατό λίπος πριν το μαγείρεμα. Τα όσπρια είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Εντούτοις, αποφεύγετε οποιαδήποτε όσπρια σας προκαλούν φούσκωμα και δυσπεψία. Πίνετε ένα μικρό ποτήρι χυμό πορτοκάλι με τα όσπρια σας ή βάζετε μπόλικο λεμόνι ώστε να ενισχύσετε την απορρόφηση σιδήρου.

Διαλέγετε ανάλατους ξηρούς καρπούς και να τους τρώτε σε μικρές ποσότητες. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας στα φιστίκια ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργικού άσθματος ή εκζέματος, τότε να αποφύγετε τα φιστίκια. Με αυτό τον τρόπο μειώνετε τις πιθανότητες εμφάνισης της αλλεργίας και στο παιδί.

Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πλούσια πηγή ασβεστίου και βιταμίνης Δ. Η πρόσληψη ικανοποιητικής ποσότητας ασβεστίου είναι απαραίτητη τόσο για το έμβρυο όσο και για τη μητέρα. Προτιμάτε τα γαλακτοκομικά προϊόντα με μειωμένα λιπαρά όπως ημι-άπαχο ή άπαχο γάλα, γιαούρτι και τυρί με μειωμένα λιπαρά. Παίρνετε τουλάχιστον 3 μερίδες γαλακτοκομικά προϊόντα την ημέρα. Μια μερίδα ισοδυναμεί με ένα από τα ακόλουθα: 1 φλιτζάνι γάλα (250ml),200γρ. γιαούρτι, 1 φέτα τυρί (30-50γρ.).

Λίπη, έλαια, ζάχαρη (τροφές πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη)

Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος πρέπει να περιορίζονται ώστε να αποφύγουμε την απόκτηση περιττών κιλών. Αποφύγετε τα τηγανιτά και λιπαρά φαγητά, τα λαδερά γιαχνί, την κρέμα γάλακτος, το ζωικό λίπος, τη μαγιονέζα κ.α. Μαγειρεύτε στη σχάρα, στον φούρνο, βραστά ή στον ατμό. Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο, λεμόνι, χυμό ντομάτας, μυρωδικά και μπαχαρικά της αρεσκείας σας στο μαγείρεμα.

Περιορίστε τα πρόχειρα σνακ όπως κρουασάν, μπισκότα, γλυκά, σοκολάτες, τσιπς, αναψυκτικά. Αν πεινάτε ενδιάμεσα στα γεύματα τότε προτιμάτε να τρώτε φρούτα-φρουτοσαλάτα, γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά, φρυγανιές, δημητριακά προγεύματος με ημι-άπαχο γάλα, σάντουιτς, ρυζόγαλο, ζελέ με κομμάτια από φρέσκα φρούτα, μαχαλεπί, κ.α.

Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ

Το φυλλικό οξύ είναι μια βιταμίνη απαραίτητη για τη νευρολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Παράλληλα με τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος που θα σας συστήσει ο γιατρός, συστήνουμε επίσης την κατανάλωση φυλλικού οξέος μέσω των πιο κάτω τροφών.

Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, σκούρο πράσινο μαρούλι κ.α.), δημητριακά προγεύματος εμπλουτισμένα με φυλλικό οξύ, πορτοκάλια, αμύγδαλα, καρύδια, σουσάμι, όσπρια κ.α.

Τι πρέπει να αποφεύγει η έγκυος

Μερικά μικρόβια όπως είναι η Λιστέρια και η Σαρλμονέλλα, μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για το αγέννητο μωρό σας, γι’ αυτό προσέξτε τα ακόλουθα:

  • Αποφεύγεται τα τυριά τύπου μπρι, κάμεμπερ, ροκφόρ,blue vein cheese, και οποιοδήποτε γαλακτοκομικά προϊόντα παρασκευάστηκαν από μη παστεριωμένο γάλα.
  • Αποφεύγετε τροφές όπως τα ωμά θαλασσινά (μύδια, στρείδια κ.α.), πουλερικά και κρέατα που δεν έχουν ψηθεί καλά, μελάτα αυγά, φαγητά που περιέχουν ωμά ή μισοψημένα αυγά όπως σουφλέ, μους, σπιτίσια μαγιονέζα κ.α.
  • Πλένετε καλά τα φρούτα, τα λαχανικά και άλλα τρόφιμα που θα καταναλωθούν ωμά.
  • Ελέγχετε την ημερομηνία λέξεως των τροφών.
  • Βεβαιωθείτε ότι τα φαγητά που ξαναζεστάνετε έχουν ψηθεί και ζεσταθεί καλά.
  • Ελέγξετε τα ψυγεία σας, ώστε να είναι στη σωστή θερμοκρασία, δηλαδή κάτω από 5 βαθμούς κελσίου και η κατάψυξη σας στους μείον 18 βαθμούς κελσίου.
  • Περιορίστε την κατανάλωση καφεΐνης στο ελάχιστο. Τροφές και ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη είναι ο καφές, το μαύρο τσάι, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, τα ενεργειακά ποτά και η σοκολάτα.
  • Αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση συκωτιού. Το συκώτι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρετινόλη, μια άλλη μορφή της βιταμίνης Α, που σε μεγάλες δόσεις μπορεί να είναι βλαβερή για το έμβρυο.
  • Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο έμβρυο. Ως εκ τούτου συστήνεται να αποφεύγονται εντελώς τα οινοπνευματώδη ποτά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Εντούτοις η κατανάλωση 1 μονάδας αλκοόλ, 1 με 2 φορές την εβδομάδα, στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης θεωρείται ασφαλής εφόσον το επιτρέπει η κατάσταση της υγείας της εγκυμονούσας. Ζητήστε τη συμβουλή του γυναικολόγου σας. 1 μονάδα αλκοόλ ισοδυναμεί με 1 μικρό ποτήρι κρασί (125ml) ή 1 μικρό ποτήρι μπύρα (280ml) ή 1 σφηνάκι (25ml) δυνατό ποτό όπως βότκα, ουίσκι κ.α.

Nutrition is the only remedy that can be used with any treatment. Remember, food is our best medicine!